Koło gospodyń wiejskich (KGW) to dobrowolna, niezależna i samorządna społeczna organizacja, która wspiera rozwój przedsiębiorczości na wsi i aktywnie działa na rzecz środowisk wiejskich. Podstawowym dokumentem określającym formalno – prawne aspekty funkcjonowania KGW jest Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz. U. 2021 poz. 2256). KGW ma osobowość prawną i podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich, którego dokonuje Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. KGW funkcjonuje na podstawie statutu, a na terenie jednej wsi może działać tylko jedna taka organizacja, której organami są: Zebranie Członków oraz wybierany przez nie Zarząd.
Na podstawie przepisów ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz. U. 2021 poz. 2256), zwanej dalej „ustawą o KGW”, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwana dalej „ARiMR’ prowadzi Krajowy Rejestr Kół Gospodyń Wiejskich, zwany dalej „KRKGW”. Ustawa o KGW określa formy i zasady dobrowolnego zrzeszania się w kołach gospodyń wiejskich, tryb ich zakładania oraz organizację kół gospodyń wiejskich działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Koło gospodyń wiejskich wpisane do KRKGW może otrzymywać dotacje celowe na realizację ustawowo określonych zadań, według zasad określonych w odrębnych przepisach. Do KRKGW wpisywane są koła gospodyń wiejskich oraz związki kół gospodyń wiejskich. Postępowanie w sprawach o wpis lub zmianę wpisu koła gospodyń wiejskich do rejestru jest wolne od opłat. KRKGW jest jawny i każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w rejestrze oraz otrzymać nieodpłatnie poświadczone odpisy, wyciągi, zaświadczenia i informacje z rejestru.
W Gminie Suwałki prężnie działa kilka KGW, które kultywują tradycje przekazywane z pokolenia na pokolenie:
- KGW w Krzywym założono w 2007 r. Członkami zostały panie z wielu wsi gminy. Zajmują się wieloma sprawami. Członkinie zorganizowały różne przedsięwzięcia m.in. Koło chętnie bierze udział w dożynkach gminnych, powiatowych i wojewódzkich.
W ramach święta dożynkowego KGW zawsze przygotowuje stoiska sołeckie. Na stole prezentacyjnym nigdy nie zabrakło pyszności przygotowanych na dziękczynne święto. Panie z wielką starannością i zaangażowaniem wiją konstrukcje dziękczynne. Wielotygodniowa praca nad misternymi konstrukcjami wieńcowymi wprawiała w zachwyt licznych uczestników obchodów dożynkowych zarówno tych lokalnych, jak i przyjezdnych gości. Członkinie rozwijają swoje talenty podczas pokazów kulinarnych. Uczestniczą w różnych konkursach kulinarnych, rozwijają swoje inne zainteresowania: w konkursach na stroik i koszyk oraz palmy i pisanki wielkanocne, konkursach kulinarnych: pieką ciasta, przygotowują potrawy wigilijne oraz pokazują świąteczną tradycję kulinarną naszego regionu. Prezentowały się na spotkaniach promujących gminy podlaskie w Warszawie, Białymstoku. Uczestniczą w ,,Kaziukach Suwalskich”. Jeżdżą na wycieczki po Polsce i na Litwę. Wspólnie chodzą do kina, na koncerty i wyjeżdżają do teatru. Biorą udział w różnych warsztatach : kulinarnych, wokalnych, teatralnych, plastycznych, rękodzielniczych. Uczestniczą w spektaklach amatorskiego teatru ,,Zamaniony” oraz różnych wydarzeniach kulturalnych na terenie naszej gminy. Działają na rzecz lokalnego środowiska. Organizują spotkania integracyjne i potańcówki. Opiekują się miejscami pamięci narodowej. Realizują projekty w ramach konkursów ogłaszanych przez Fundację amerykańsko-polską i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. - Koło Gospodyń Wiejskich ,,Niezłe Ziółka Sobolewo” założone zostało w 2021 r., choć jako grupa nieformalna działa od 2019 r. Integracja międzypokoleniowa i aktywizacja osób starszych jest w ich działalności priorytetem. Kultywowanie tradycji poprzez doskonalenie i podtrzymywanie sztuki kulinarnej, promowanie rękodzieła, a przede wszystkim zioła, ich pozyskiwanie, przetwarzanie i wykorzystanie w kosmetyce, lecznictwie oraz gastronomii. Inkubator Przetwórstwa Lokalnego wybudowany przez Gminę Suwałki, przy dofinansowaniu z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, daje im w tym kierunku ogromne możliwości, z których chętnie korzystają. Promują siebie i samorząd poprzez udział w projekcie ,,Seniorzy w Akcji”. Umożliwił kołu stworzenie Pracowni Zielarskiej we wsi. KGW było partnerem Ośrodka Czytelnictwa i Kultury Gminy Suwałki przy realizacji wydarzenia kulturalnego ,,Powitanie Jesieni w Sobolewie” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025. Cenią sobie dobrą współpracę z Urzędem Gminy Suwałki oraz Ośrodkiem Czytelnictwa i Kultury Gminy Suwałki.
- Koło Gospodyń Wiejskich w Małej Hucie powstało we wrześniu 2022 roku. Powstanie koła zainicjowały mieszkanki, które do tej pory działały na rzecz społeczności wsi w grupie niesformalizowanej. Młodzi mieszkańcy Małej Huty mają dużo planów, ciekawych pomysłów i chęci do działań umacniających więzi społeczne, do rozwoju, jak też do przekazywania naszej ojczystej kultury i obyczajów następnym pokoleniom. Działając jako Koło Gospodyń Wiejskich na pewno będzie łatwiej je realizować. Koło skorzystało z pomocy finansowej w wysokości 5 tys. złotych na start. Środki te pozwoliły zakupić niezbędne wyposażenie. W najbliższym czasie Koło zamierza zrealizować tradycyjne kolędowanie wraz z mieszkańcami Małej Huty oraz warsztaty rozwoju osobistego dla kobiet.
- Koło Gospodyń Wiejskich „Wespół w Zespół” w Nowej Wsi – jest grupą fantastycznych, pełnych energii Kobiet! Kochają polską wieś i życie w zgodzie z naturą, podziwiając jej piękno. Są aktywnymi Paniami w różnym wieku, propagującymi zdrowy tryb życia, aktywność fizyczną, przepełnione pomysłami, pozytywnie nastawionymi do życia. Chcą działać by zdrowiej żyć, aktywnie spędzać czas ze sobą, swoimi rodzinami i sąsiadami. Stawiają na przyrodę i jej piękno. Kochają polską kulturę i tradycje polskiej wsi, pragną za wszelką cenę ocalić od zapomnienia i przekazać swoim dzieciom. Pomysł powstania Koła Gospodyń Wiejskich w Nowej Wsi zrodził się w czasie pikniku wiejskiego, zorganizowanego przez naszą panią Sołtys i Grupę Nieformalną mieszkańców, w październiku 2018 r, a już w grudniu 2018 zarejestrowane zostało KGW. Jednym z celów działania Koła jest aktywizacja społeczności lokalnej i stworzenie warunków dla wzmocnienia lokalnej tożsamości kulturowej mieszkańców Nowej Wsi i okolicy, a także uczestnictwo w kulturze na poziomie lokalnym i regionalnym, obejmujące działania na rzecz trwałości tradycji, w tym twórcze ich wykorzystanie. Rozwój działań z zakresu edukacji regionalnej i upowszechniania wiedzy na temat tradycyjnych wartości obecnych w kulturze materialnej i niematerialnej społeczności oddalonych od dużych ośrodków życia kulturalnego.
W roku 2022 byli beneficjentami kilku projektów, tematyką która ich zainteresowała jest historia i tradycja kapliczek i krzyży przydrożnych na wsiach, a zwłaszcza w naszej wsi i okolicach. W tej tematyce zorganizowali rajd rowerowy śladami kapliczek oraz wernisaż zdjęć i folder poświęcony naszym kapliczkom. KGW w najbliższych latach, pragną zdobyć środki na renowację kilku kapliczek. O kole więcej informacji na https://www.facebook.com/KGW-Wesp%C3%B3%C5%82-W Zesp%C3%B3%C5%82-Nowa-Wie%C5%9B 1071569759718089. - Koło Gospodyń Wiejskich „TUROWIANKI” w Turówce Nowej powstało w 2015 roku i liczy 12 osób. Jako KGW Turowianki biorą czynny udział w corocznych dożynkach gminnych. Swoje wyroby prezentują również na festiwalu folkloru
w Suwałkach. W budynku świetlicy w ich miejscowości spotykają się między innymi z okazji Andrzejek, wigilii, czy też powitania Nowego Roku, itp. Wspólnie spotykają się aby przy okazji zbliżających się świąt czy to Bożego Narodzenia, Wielkanocy lub Wszystkich Świętych przygotowywać okazjonalne stroiki. Angażują mieszkańców i napędzamy lokalne życie społeczne. - Koło ,,BIAŁOWODZIANKI” z siedzibą w Białej Wodzie. Koło powstało
21 sierpnia 2021 r. Liczy 12 członków. Zgodnie z ich statutem, prowadzą działalność skierowaną głównie do naszej lokalnej społeczności. Organizują np.: wigilię, wykonują różnego rodzaju rękodzieła, które sprzedają na licytacjach. Biorą udział w różnych warsztatach np.: kulinarnych, wokalnych, teatralnych, plastycznych, rękodzielniczych. Promują siebie i samorząd podczas wielu konkursów. Koło brało udział w konkursie : ,,Bitwa Reginowów”, ,,Kubek Dzbanek” czy ,,Makatka Rękodzieło to jest gradka”, a także organizują pikniki rodzinne dla społeczności lokalnej np.: z okazji Dnia Matki i Dnia Dziecka. Cenią sobie dobrą współpracę z Urzędem Gminy Suwałki oraz Ośrodkiem Czytelnictwa i Kultury Gminy Suwałki. - Koło Gospodyń Wiejskich w Płocicznie – Tartak i Gawrych Rudzie
Koło powstało 2 czerwca 2020 r. Liczy 15 członkiń. Zajmuje się działalnością artystyczną, na rzecz mieszkańców. W 2022 roku Koło brało udział w konkursie:
- ,,BITWA REGIONÓW” na szczeblu powiatowym i zajęło 2 miejsce.
- ,,POLSKA WIEŚ SMAKUJE” otrzymały wyróżnienie za oryginałom prezentację i przepis na kiszenie barszczu.
Organizują dla mieszkańców kiermasze świąteczne na których sprzedają własne wyroby. Ważnym obszarem jego działań jest podtrzymanie lokalnych tradycji ludowych i kulinarnych oraz promocja gminy.
- Koło Gospodyń Wiejskich ‘STAR FOLK” w Starym Folwarku powstało w czerwcu 2023 r. i zrzesza 15 Pań z tej miejscowości. Głównym celem powstania KGW była chęć promowania urokliwej miejscowości, inicjowania nowych zajęć sportowych, integracja lokalnej społeczności i aktywne uczestnictwo w życiu gminy Suwałki oraz Starego Folwarku. Członkowie jak twierdzą „mają głowy pełne pomysłów” i chcą podejmować rozmaite działania, które stopniowo będą wprowadzać w życie. Mimo, że KGW działa zaledwie od 2023 roku może pochwalić się już swoimi pierwszymi sukcesami: wprowadzenie zajęć sportowych dla dzieci i młodzieży na rok szkolny 2023-2024, otrzymanie dotacji z Fundacji Banku Pekao S.A. za które zostały zakupione stroje dla KGW, namiot, roll-up, nagłośnienie oraz oświetlenie. KGW realizuje także projekt we współpracy z Fundacją Biedronki „Danie Wspólnych Chwil”, które skierowane jest na wsparcie seniorów, poprzez organizację min. 6 spotkań przy wspólnym stole.
- Koło Gospodyń Wiejskich „Leszczewianki” w Leszczewku i Leszczewie –powstało 29 kwietnia 2024 roku, liczy 11 kobiet pochodzących z Leszczewka oraz Leszczewa. Chęć integracji, aktywizowania społeczności lokalnej oraz dążenia do inicjowania wydarzeń związanych z promocją regionu, organizowaniem zajęć sportowych dla młodzieży i dorosłych stały się powodem do powstania organizacji, która stopniowo będzie realizowała swoje cele poprzez różne działania na rzecz mieszkańców. „Leszczewianki” są otwarte na współpracę.
KONTAKT DO KÓŁ
1. KGW w Krzywem – Przewodnicząca: Anna Wojciechowska tel.: 512 743 220 e- mail wojciechowskaanna123@gmail.com
2. KGW w Białej Wodzie – Przewodnicząca: Agnieszka Zackiewicz ,tel.: 507494661, e-mail.: zackiewicz.agnieszka@wp.pl;
3. KGW w Nowa Wieś – Przewodnicząca: Beata Kożuchowska , tel. 536 515 818 e- mail: beata.suwalki@gmail.com
4. KGW w Płocicznie – Tartak i Gawrych Rudzie ,,Gawryszki”: Przewodnicząca: Agnieszka Staniszewska, tel.: 691 988 101, e- mail: aga.staniszewska@tlen.pl
5. KGW w Sobolewie – Przewodnicząca: Małgorzata Dojnikowska, tel.: 784 116 559, e- mail: gosia1971@02.pl
6. Koło Gospodyń Wiejskich w Małej Hucie – Przewodnicząca: Kamila Sieczyńska , tel. 606389602, e-mail: kgwmh@op.pl
7. Koło Gospodyń Wiejskich w Turówce Nowej – kontakt: Ewa Walendzewicz, tel.: 516 097 351,
8. Koło Gospodyń Wiejskich w Starym Folwarku – kontakt: Przewodnicząca: Anna Jachimowicz, tel. 669152030, e-mail:starfolk16402@gmail.com
9. Koło Gospodyń Wiejskich „Leszczewianki” w Leszczewku i Leszczewie – kontakt: Przewodnicząca Magdalena Tomaszewska, tel. 729 477 637, e- mail: leszczewianki@vp.pl